ՖՐԱՆՑ ՎԵՐՖԵԼ-130
Ես ցնցված եմ հայ ժողովրդի ողբերգությունից :Եվ որոշեցի այդ ամենը ներկայացնել պատմական վեպով: Ֆ. Վերֆել Ավստրիացի գրող, պոետ, դրամատուրգ և հումանիստ, հայ ժողովրդի բարեկամ, ազգությամբ հրեա Ֆրանց Վերֆելի ստեղծագործություններում առանձնակի տեղ է գրավում «Մուսա լեռան քառասուն օրը» վեպը: Այն գրված է զգացմունքով, մեծ սիրով ու սրտով: Վեպը գրելու համար Ֆրանց Վերֆելը 3 տարի Վիեննայի Մխիթարյան միաբանությունում ուսումնասիրել է հայոց պատմությունն ու մշակույթը և զրուցել թուրքական կոտորածներից փրկված հայերի հետ: Օտար ականավոր հեղինակի կողմից գրված այս վեպը մեր արդար դատին նվիրված անգնահատելի գանձ է՝ եզակի, նմանը չունեցող:Վեպի հիմքում Մուսա լեռան հերոսամարտն է. լեռան բարձունքում ապաստանած փոքրաթիվ հայեր պաշտպանում էին իրենց կյանքն ու պատիվը:Վերֆելը խորապես ընկալել է հայ ժողովրդի տառապանքներն ու վիշտը, նրա պայքարի արդարությունը:Այս վեպը արժանացել է<< Տարվա լավագույն վեպ>> միջազգային մրցանակի: Հրատարակվել է ավելի քան 20 լեզուներով. 1935 թվականին հրատարակվել է հայերեն /թարգմ.՝ Ե.Անդրեասյան/, 1982 թ-ին նկարահանվել է կինոնկար /ռեժիսոր՝ Ջ.Քյուրքչյան/, բեմադրվել է Երևանի Գ.Սունդուկյանի անվան թատրոնում և հեռուստաթատրոնում:Չեխ կոմպոզիտոր Յոզեֆ Մատեյը գրել է նաև համանուն օպերա 1957 թվականին:Ֆրանց Վերֆելը դատապարտում է հայերի ցեղասպանությունը և գնահատում մուսալեռցիների հերոսական պայքարը:Հայ ժողովուրդը խորին երախտագիտությամբ է հարգում Ֆրանց Վերֆելի հիշատակը:Ֆրանց Վերֆելը մահացել է 1945 թվականին՝ Բեռլինում, երախտագետ հայերի կողմից փոխադրվել է Վիեննա և հանձնվել հողին:Երևանում մեծ եղեռնի հուշահամալիրի հուշապատին փակցված է հուշատախտակ, որի տակ ամփոփվում է Վերֆելի գերեզմանից բերված հողով սափորը:Այս տարի լրանում է Մուսա լեռան հերոսական պաշտպանության 105 տարին:Նրա մասին բազմաթիվ նյութեր կարող եք գտնել մեր գրադարանի ֆոնդերում:
